Rembrantova “Noćna straža” jedno je od najpoznatijih i najvećih umetničkih dela ikada – i sadrži jedan detalj koji, tvrde naučnici, može da nam otkrije nešto više o tome kakav je bio sam Rembrant.
Možete li umetnost da vam pruži i validno znanje iz istorije? Slike, na primer, mogu da prikažu stvarnost ili događaje iz prošlosti, ali su ti događaji često metaforički prikazani.
Čak i kada govorimo o relizmu, moramo da uzmemo u obzir da umetnik priču predstavlja na subjektivan način. Međutim, nauku ćete teško prevariti i odgovori na mnoga pitanja često “čuče” u detaljima. Detaljima koji su ponekad nevidljivi golim okom.
Koja li je tajna Rembrantove “Noćne straže”?
Naučnici su 2021. godine shvatili da mnogo toga mogu da nauče o životima holandskih umetnika zlatnog doba, i to na osnovu hemijskog sastava bele boje. Istraživači su analizirali na hiljade umetničkih radova i shvatili da su umetnici verovatno putovali kroz celu Evropu u potrazi za savršenom bojom. Na to su uticali događaji u 17. veku, uključujući dva rata, koji su poremetili lanac snabdevanja olovnim rudama – elementa neophodnog za proizvodnju belog pigmenta.
Poslednja studija bacila je novo svetlo na Rembrantovo najpoznatije delo “Noćna straža”, koje je naslikao 1642. godine. Slika prikazuje građansku stražu u Amsterdamu, sredinom 17. veka.
Dimenzije slike su 3,63 x 4,37 metara, što je čini najvećom slikom holandskog slikarskog majstora. Trenutno se nalazi u Rajks muzeju (Rijksmuseum) u Amsterdamu i jedino je delo u holandskom nacionalnom muzeju koje ima sopstveni izlaz u slučaju opasnosti.
Tajna otkrivena zahvaljujući modernoj tehnologiji
Tim belgijskih, holandskih i francuskih naučnika analizirao je još jednom “Noćnu stražu”. Platno su podvrgli tehnici ispitivanja rendgenske difrakcije praha. Ova tehnika omogućava istraživačima kvalitativnu i kvantitativnu analizu kristalnih materijala, bez bilo kakve bojazni da će uništiti platno.
Naučnici su otkirli da je, od Rembrantovog poslednjeg poteza četkicom na ovom platnu načinjeno još nekoliko manjih korekcija. Takođe, otkriveno je i prisustvo olovnog jedinjenja na nekoliko mesta. Zanimljivo je da ovo hemijsko jedinjenje nikada nije detetktovano ni na jednoj poznatoj slici.
“Formati olova pronađeni su i na delovima gde nisu korišćene boje sa olovnim pigmentom, kao što su bela i žuta. Ova jedinjenja obično nestaju veoma brzo. Verovatno ih zbog toga nikada nismo pronašli na drugim poznatim delima”, opisali su istraživači.
Nestrpljivi slikar
Naučnici tvrde da se diformirano olovo obično može naći u svetlim bojama, ali su pokušali da utvrde da li je ovo jedinjenje već bilo prisutno u boji u trenutku kada je delo nastalo.
Zahvaljujući testu sinhrotronskog zračenja, istraživači su zaključili da je Rembrant, kada je pravio svetle boje, najverovatnije pomešao olovo (II) oksid sa lanenim uljem kako bi ubrzao proces sušenja. Reakcija ove dve komponente proizvela je olovo (II) format iliti diformirano olovo, piše Medium.
Naučnici kažu da otkriće ovog jedinjenja može da bude trag koji otkriva karakter jednog od najpoznatijih holandskih slikara – ako nije želeo dugo da čeka da se standardna boja osuši, možda je kao ličnost bio izuzetno nestrpljiv. Ipak, istraživači ne isključuju ni drugu hipotezu, koja pretpostavlja da je jedinjenje nastalo kao rezultat kasnije restauracije.
Rembrant je u svoje vreme već važio za veoma inovativnog umetnika. Voleo je da eksperimentiše efektima svetlosti i senki, kao i da preuređuje ljude koje je portretisao. “Noćna straža” je primer toga.
Pročitaj i: Zašto na prozorima u Holandiji nikada nećete videti zavese?
Foto: Privatna arhiva, Wikimedia
