Pre dve hiljade godina, lemuri veličine ljudi i džinovske „ptice slonovi“ lutali su Madagaskarom. Hiljadu godina kasnije, skoro su nestali. Ovo masovno izumiranje poklopilo se sa procvatom ljudske populacije na Madagaskaru, prema novoj studiji, kada su se dve male grupe ljudi povezale i preuzele ostrvo.
– To je „uzbudljiva“ studija – kaže Lori Godfri, paleontološkinja sa Univerziteta Masačusets. Rezultati, tvrdi ona, dodaju genetsku potvrdu ideji da su razvijanje ljudske populacije i prelazak na poljoprivredni način života uticali na ove džinovske životinje.
Nova studija nas vraća u 2007. godinu, kada su Jean-Aimé Rakotoarisoa, arheolog sa Univerziteta Antananarivo, i multidisciplinarna grupa istraživača kreirali Genetski i etnolingvistički projekat Madagaskara da bi proučavali pitanja o poreklu Malagasija, najveće domorodačke grupe na ostrvu.
Mada se Madagaskar nalazi na oko 425 kilometara od istočne obale Afrike, malagaški jezik je sličan austronezijskim jezicima koji se govore 7000 kilometara preko Indijskog okeana. Dugo je postojalo „pitanje o tome kada, kako i ko su ljudi koji su došli na Madagaskar“, i kako su uticali na masovno izumiranje, kaže Rakotoarisoa.
Između 2007. i 2014. tim je putovao u 257 sela širom ostrva. Sakupljali su uzorke pljuvačke i muzičke, lingvističke i druge podatke društvenih nauka. Istraživači su 2017. godine zaključili da je moderna malagaška populacija najbliža srodstvu sa narodom koji govori Bantu u istočnoj Africi i narodom koji govori austronezijski na južnom Borneu, u jugoistočnoj Aziji.
U novoj studiji, naučnici su genetski analizirali pljuvačku i koristili kompjuterski program za modeliranje malagaškog porekla i procenu kako se ono menjalo tokom generacija.
Otkrili su da moderna malagaška populacija potiče od male azijske populacije koju je činilo samo nekoliko hiljada ljudi koji su prestali da se mešaju sa drugim grupama pre oko 2000 godina, piše Science.
Kada je tačno azijsko stanovništvo otputovalo na Madagaskar ostaje misterija. Ali pre 1000 godina, ova mala grupa je stigla do ostrva. Počeli su da se mešaju sa afričkom populacijom slične veličine na Madagaskaru, a populacija je počela da raste tačno na vrhuncu masovnog izumiranja megafaune pre oko 1000 godina , izvestili su istraživači u časopisu Current Biology.
Pročitaj i: Klimatske promene prete opstanku jednog od simbola Madagaskara
Druge studije su otkrile da se u isto vreme kada je populacija Madagaskara eksplodirala, promenio i način života ljudi, kaže koautor studije Denis Pieron, evolucioni genetičar sa Univerziteta Paul Sabatier. Ranije su ljudi živeli pored životinja, lovili i hranili se u malim grupama. Sada su izgradili velika naselja i sadili pirinač, pokazuju arheološki dokazi.
Autori sugerišu da su rast populacije i ove promene, uparene sa toplijom i suvljom klimom , verovatno izazvale nestanak džinovskih stvorenja. Godfri se slaže da je promena klime odigrala manju ulogu.
Iako kaže da je studija dobro obavljena, evolucioni genetičar Univerziteta Jejl Dijendo Masilani upozorava da „postoje ograničenja za korišćenje današnjih podataka da bi se zaključilo nešto o prošlosti“. Ako bi arheolozi otkrili i analizirali drevni DNK iz zakopanih ostataka nekadašnjih stanovnika Madagaskara, tvrdi on, to bi moglo pomoći da se ustanovi kada se prethodno stanovništvo mešalo i razmnožavalo.
Razumevanje uloge ljudi u izumiranju na Madagaskaru danas je važno, kaže Godfri, posebno zato što su slonovi i nosorozi ugroženi. „ Moramo da znamo šta uzrokuje velike promene, kako bismo mogli da se spasimo od budućnosti koja je potencijalno strašna za planetu.”
Foto: Chris Christensen on Unsplash
